Meer meiden in de techniek: één van de pijlers binnen Sterk Techniekonderwijs laat zien dat er vraag is naar meer diversiteit in de techniek, wat begint in het onderwijs. Ook platform PIE laat in hun beleidsplan zien dat er aandacht is en moet zijn voor diversiteit in samenstelling van doelgroepen: “Het motiveren van leerlingen komt beter tot zijn recht als de docent een duidelijk rolmodel is voor de leerlingen. Hij/zij is voor de leerlingen een “bron” van vernieuwingen innovaties en maatschappelijke betrokkenheid. Het ondersteunen van docenten, collegiale bezoeken en elkaar coachen zal meer op de agenda komen. Het stellen van ambities van docenten aan leerlingen bevorderen.”
Techniektalenten en platform PIE interviewden docente Audry van der Mark. We spraken haar over haar rol op gebied van diversiteit op het techniekplein van het Munnikenheide College in Etten-Leur. Lees verder om erachter te komen hoe zij aankijkt tegen dit onderwerp en het werken als vrouwelijke techniekdocent ervaart.
Kun je uitleggen hoe jouw weg naar het docentschap eruit zag?
Eigenlijk is dat te danken aan heel oplettende decaan. Ik ben begonnen op de havo, techniek was hartstikke interessant en trok meer mijn aandacht dan het administratieve of de zorgrichting. Daarom koos ik voor werktuigbouw, waar ik in een klas kwam met alleen maar jongens. Niet alleen in de klas, maar op de gehele school was ik het eerste meisje. Dat had voor- en nadelen. Er waren mensen die het heel leuk vonden dat er een meisje op de opleiding kwam, anderen mensen vonden dat niet geschikt. Dat heeft mij wel gemaakt tot wie ik ben nu: het heeft me sterker gemaakt.
De decaan op het mbo viel op dat ik privé veel bezig was met het geven van lessen. Ik gaf turnen aan veel verschillende groepen, van kleuters tot pubers tot volwassenen. De decaan op wees mij op de Pedagogisch Technisch Hogeschool: “Waarom maak je van je hobby en je vakrichting niet een mooie combinatie?”. Toen ik daar ging kijken werd ik zo blij, ik ben daarna daar gaan studeren.
Na de opleiding ben ik niet meteen voor de klas gaan staan. Ik ben begonnen bij Philip Morris als data analist, later doorgegroeid naar de senior functie. Mijn specialisatie lag bij het trainen van procesoperators: hun proces verbeteren en veranderingen doorvoeren en eigen maken. Het was heel leuk om techniek en trainingen te combineren. Ervaring uit het bedrijfsleven neem ik mee in mijn lessen. Je moet zelf weten hoe het werkt in de praktijk, hoe lastig het kan zijn om een buis te buigen in een bepaalde hoek.
Toen Philip Morris dichtging, waren mijn kinderen wat ouder. Voor mij het perfecte moment om terug te keren naar het onderwijs. Met een professionaliseringstraject heb ik mijn werktuigbouwkunde bevoegdheid weten uit te breiden met elektrotechniek en installatietechniek, waardoor ik nu het volledige PIE-profiel mag geven. Lesgeven is leuk vanwege het contact met de mensen. Ontdekken dat je van elkaar kunt leren, je leert iets van mij, maar ik juist ook van de ander. Je levert een bijdrage aan iemands toekomst, dat vind ik heel leuk. Je moet snel switchen op het plein tussen veel verschillende elementen. De leerlingen zijn met verschillende onderdelen bezig, dus je switcht van metaal naar installatie en weer terug. Dat was in het begin best even wennen, maar door de achtergrond met werktuigbouw is dat redelijk snel gelukt. Je moet goed in de gaten houden dat er veilig wordt gewerkt en hen leren hoe er bepaalde handelingen uitgevoerd moeten worden.
Wat neem je nu nog mee vanuit de praktijk van het bedrijfsleven?
Goed zorgen voor je materialen, respect hebben voor elkaar en als je iets niet weet dat je het dan vraagt. Iedereen denkt dat hij het zelf moet weten en dat je het niet mag vragen. Maar je kunt juist heel veel leren door te vragen. Dat is echt een stukje opvoeding, maar inmiddels gebeurt het hier wel. Dat is super fijn.
Verder neem ik mee hoe belangrijk het is om op tijd te zijn, daarmee bedoel ik niet alleen dat je op tijd moet zijn voor de start van je les of je werkdag. Juist ook dat je je voorbereiding goed in orde moet hebben. Wat heb je nodig voor je werkzaamheden? Dat is op school misschien kleiner dan in het werkende leven, maar het is wel voorbereiding. Dat benadrukken we hier op het techniekplein vaak genoeg.
Hoe kijk je aan tegen de slogan “Meer vrouwen of meiden in de techniek”?
Voor mij is het normaal dat ik als vrouw in de techniek werk en het voelt hier op school ook niet vreemd. Je merkt wel dat bijvoorbeeld bij stagebezoeken dat er op sommige plekken al genoeg dames lopen, maar je ziet op andere plekken soms verbazing. “Wat doet een vrouw hier?” Als ze een praatje met je maken, valt het uiteindelijk altijd mee.
De leerlingen hier op het plein zijn niet anders gewend dan dat ik hier rondloop. Dat voelt voor mij, maar ook voor hen niet als bijzonder. Ik merk respect naar mij als persoon en als docent. Leerlingen weten dat ze bij mij terecht kunnen.
Breng je diversiteit op het plein?
Iedereen in ons team brengt iets anders met zich mee. Sommige leerlingen komen wanneer ze met iets zitten op emotioneel gebied gemakkelijker naar mij toe. Dat maakt het plein ook toegankelijker voor meer leerlingen. Het maakt het voor meiden wel makkelijker om hiernaartoe te komen, omdat ik hier loop. Soms voel ik een beetje een mama-rol. Zo kwam er ook een leerling naar me toe die wel graag PIE wilde gaan doen, maar de leerling had smetvrees. Ik heb hem verteld dat we hele goede zeep hebben en je altijd je handen mag wassen, ook tussendoor. Voor hem haalde ik de drempel weg.
Het is belangrijk om dingen met elkaar bespreekbaar te maken, ik breng een andere kijk mee in het team, het zorgt voor verbreding en maakt het team completer. Dat doen andere collega’s weer op een ander vlak. De ene leerling voelt zich fijn bij mij en de andere juist bij een ander. We vullen elkaar aan en zorgen daardoor voor een toegankelijk plein. Het is daarnaast fijn dat we als team goed naar elkaar luisteren, openstaan voor andere benaderingen en we daar iets mee doen.
Is het wel echt een mannenwereldje?
Ik ervaar het absoluut niet zo. Twintig jaar geleden was dat wel anders. Overal zie je meer vrouwen, dus ook in de techniek. Waar je 15 jaar geleden de terugkoppeling kreeg: “ik had een hele andere vrouw verwacht”, is het nu: “Oh, u bent mevrouw van der Mark”. Er is echt een ommezwaai geweest. Helaas zijn er nog steeds mensen op de wereld die denken dat techniek alleen voor mannen is. Als ze mij hier zien en zien hoe het loopt, is dat letterlijk bewijs dat het niet klopt.
Met welke boodschap wil je afsluiten?
Het allerbelangrijkste op school (en dus ook op ons techniekplein) is: iedereen is welkom. Zie de leerling en zie de kracht van die leerling. Als je dat doet, komt de diversiteit vanzelf.
We willen laten zien hoe fantastisch ons vak is en dat het voor iedereen is.
